Đi du lịch Quy Nhơn Bình Định. Chắc có lẽ ít nhiều bạn cũng đã biết. Đất nước ta có rất nhiều làng nghề truyền thống. trong đó có làng gốm nằm rải rác ở một số địa phương. Đến thăm Bình Định, bạn cũng sẽ có cơ hội khám phá làng gốm nơi đây. Với những nét đặc trưng riêng. Làng gốm Vân Sơn có thể coi là một làng gốm tiêu biểu. Một làng nghề khá tiêu biểu ở Bình Định. Làng gốm có lịch sử lâu đời, được lưu truyền qua nhiều đời. Hình thành nên danh tiếng Làng gốm Vân Sơn Bình Định.
Để có được những sản phẩm gốm, các nghệ nhân nơi đây phải nỗ lực khá công phu, trải qua nhiều công đoạn khác nhau. Và làng gốm này có gì đặc biệt hãy cùng Quyzo Travel khám phá nhé.
Giới thiệu về làng gốm Vân Sơn Bình Định
Vân Sơn là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời với nhiều nét độc đáo. Sản phẩm gốm được làm công phu. Trải qua nhiều công đoạn từ chọn đất sét, tạo hình trên bàn xoay, trang trí hoa văn, nung gốm…
Tất cả các công đoạn đều được các nghệ nhân thực hiện một cách cẩn thận. cẩn thận, tỉ mỉ để tạo ra những sản phẩm tiêu biểu như. chum, vại, ấm, lò nướng, ấm siêu tốc, … có chất lượng tốt.
Làng gốm Vân Sơn Tây Sơn ở đâu?
Làng gốm Vân Sơn và làng mộc Nhạn Tháp, đều nằm gần thành Hoàng Đế – thủ phủ của Thái Đức hoàng đế Nguyễn Nhạc (xã Nhơn Hậu, thị xã An Nhơn, Bình Định). Với hàng trăm năm tuổi, đây là hai làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Bình Định. Giữ nghề liền mạch, đưa làng nghề ngày một khởi sắc, những người thợ nơi đây đã viết nên một trang mới cho nghề của mình giữa thời buổi công nghiệp và thị trường.
Cách di chuyển đến Làng gốm Vân Sơn
Vì hơi xa nên các bạn phải Thuê Xe Máy Quy Nhơn và đi tới Đập Đá. Rồi Từ phường Đập Đa đi về hướng Tây khoảng 2km. Bạn sẽ đến được làng gốm Vân Sơn. Một trong những làng nghề truyền thống lâu đời của Bình Định. Vẫn còn lưu giữ được nhịp sống và hơi thở của làng nghề cho đến ngày nay.
Lịch Sử hình thành Làng gốm Vân Sơn Bình Định
Trước đây, trung tâm làng gốm nằm sâu trong thôn An Xuân. Thôn Nhạn Tháp, xã Nhơn Hậu, thị xã An Nhơn. Cách đây khoảng 70 năm. Loại đất sét tốt để làm nguyên liệu ở vùng này đã cạn kiệt. Trung tâm làng gốm phải dời về gần vùng nguyên liệu mới. Làng gốm Vân Sơn được hình thành như vậy. Rồi những năm gần đây quê quán cũng giảm đi. Nay người ta không cần dời làng nữa.
Cách làm gốm của dân làng
Đất sét để làm gốm đất nung phải là loại đất sét tốt, đủ độ dẻo. Đất từ hầm khai thác được nhựa hóa tại chỗ. Khi đất đều và chắc, người thợ làm đất cuộn lại thành từng mảnh. Phơi khô rồi đưa về nơi sản xuất. Sau đó, người ta chia nhỏ và dùng túi nylon bọc lại cẩn thận. Chất liệu này nếu không may bị ngấm nước sẽ làm cho độ dẻo của đất không bền. và khiến sản phẩm dễ bị nứt khi nung.
Qua một lượt bàn xoay, đồ gốm được tạo hình. Nguyên liệu còn giữ được màu vàng nhạt của đất là bán thành phẩm. Chờ nguội và được trang trí. Người thợ gốm sẽ dùng một con dao nhỏ sắc bén để kẻ, vẽ. Hoặc chạm trổ hoa văn, đường viền trang trí… Sản phẩm sau đó được phơi khô trong vòng 3 – 4 ngày. Trái đất đã thành hình và đã đến lúc ngọn lửa phải thổi sức sống vào đó. Để chúng thực sự có tên, cuộc đời và số phận của chính mình.
Công đoạn nung gốm và hình thành
Việc đặt đất nung thô vào lò được gọi là “trồng trong lò”. Công đoạn này cũng được chuyên môn hóa bởi những người trồng đào lò. Người trồng lò giỏi là người có thể xếp nhiều sản phẩm hơn trong cùng một không gian lò. Người trồng thường nhét cái chậu nhỏ vào cái lớn hơn, cứ như vậy cho đến khi không thể vừa vặn được nữa, đặt nó vào một cái lọ, sau đó xâu vào một cái lọ lớn. Nghe thì có vẻ đơn giản nhưng thực tế phức tạp hơn nhiều vì trong khi xếp, người ta luôn phải chèn, nắn, tính toán sao cho sản phẩm khi nung không bị dính, không bị nứt vì nếu đặt quá gần gốm sẽ bị hỏng. . Độ co ngót không đồng đều và sẽ bị biến dạng sau khi nung.
Để có màu đỏ tươi, người ta thường đốt lò bằng sả. Loại lá này bắt lửa và lên ngọn rất nhanh. Ngọn lửa cháy đến đâu, gốm sẽ đỏ ngay đến đó, sắc thái độc đáo của đất nung Vân Sơn sẽ bừng lên sau ngọn lửa. Đất sét Vân Sơn cực tốt, nhưng nếu không có ngọn lửa rõ rệt này thì không thể cho ra sản phẩm có màu đỏ đặc trưng của gốm Vân Sơn (Bình Định). Nhưng thời gian gần đây, như đã nói, nhiều lần phải lấy đất ở nơi khác. Nhưng với bí quyết của mình. Người thợ gốm Vân Sơn vẫn giữ được màu đỏ hấp dẫn ấy… Bí quyết, tất nhiên không thể không nhắc đến ở đây. Nhưng điều này cho thấy người thợ gốm Vân Sơn cũng rất tâm huyết với nghề.
Làm gốm phải đặt cái tâm vào nghề.
Từ lâu, người ta đã quen với việc truyền tai nhau những đồ gia dụng được làm bằng đất nung. Trong khoảng hai thập kỷ gần đây, nhiều loại vật liệu tiện lợi, tương đối rẻ tiền đã mất vị trí trong cuộc sống hàng ngày. Sau khi đất nung làm sẵn nhường chỗ cho nhựa, nhôm, sắt sơn, sắt tráng men, inox. Lò đất nhường chỗ cho bếp gas, bếp điện…
Nhưng trái đất là thịt của ý thức được sử dụng để làm cuộc sống của con người. Nhắm mắt và đưa tay trần lên chiếc áo màu nào cảm nhận được dư âm của kiếp người. Tiếng đập đất, tiếng đập mạnh, tiếng máy bay cũ bị bỏ rơi và tiếng chống tàu khô đầu đông không mưa nắng khiến lòng người trở nên hoài niệm.
Cảm giác bồng bềnh, không kiểm soát đó đã đưa tôi trở lại khoảng thời gian lơ lửng ấy – đất nung ở khắp mọi nơi trong cuộc sống của con người. Tôi ấn tay vào chậu nước vừa đặt và đang lau khô bên ngoài. Nó nguội đi, và sau đó thực tế là sự rạn nứt của băng đảng được hâm nóng, có lẽ nhiều hơn do suy nghĩ hơn là cảm giác đơn độc.
Nét mộc mạc của những người làm gốm
Những làng nghề mộc mạc, lạ lẫm ở “đất vua” và vùng phụ cận (An Nhơn-Bình Định) luôn thu hút người ta nhắc đến bởi nó mang cái chất bình dị, vô hồn. Hàng trăm năm trôi qua, thời gian không hề làm cho người thợ mất đi phong thái uyển chuyển mà ngược lại càng làm cho nó có hồn.
Đất mát, nhưng đất cũng nóng. Dữ liệu có một loại ngôn ngữ. Trong tay người, những dòng chữ thời xa xưa như hồi tưởng. Tôi tự hỏi liệu mình có quá lãng mạn khi tin rằng những ngày của trái đất đang quay trở lại không
Nếu có dịp đi tour du lịch Quy Nhơn Bình Định. Một lúc nào đó, bạn sẽ không thể bỏ qua một lần ghé thăm làng gốm Vân Sơn. Đến đây mới thấy, sức sống bền bỉ của một làng nghề giản dị nhưng đầy giá trị. Cuộc sống ngày càng hiện đại, con người ngày càng có nhu cầu sử dụng các sản phẩm từ nhựa, sắt, nhôm, đồng… Nhưng gốm sứ Vân Sơn vẫn có chỗ đứng riêng. Có những mối liên hệ với lối sống mà cuộc sống dù hiện đại đến đâu cũng không thể thay thế được, như gốm Vân Sơn là một điển hình.
Xem thêm:
Khám phá Tour QN 03 : Tour Du lịch Hầm Hô, Bảo Tàng Quang Trung, Đàn Tế trời, đến thăm các Làng Nghề Bình Định và thưởng thức Đặc Sản Tây Sơn.
